प्रिय व्यक्तीच्या अंत्यविधीचे दर्शनही आता एका क्लिकवर!
आप्तेष्ट, नातेवाईक, जवळचा मित्र किंवा एखाद्या विशेष व्यक्तीचे अंत्यदर्शन हा बहुतांश लोकांच्या भावनेचा विषय! काही कारणामुळे जवळच्या व्यक्तीच्या अंत्यविधीला हजर राहता आले नाही तर त्याची सलही मनात राहते. आता ही सल काही प्रमाणात कमी करता येणार आहे, कारण जवळच्या व्यक्तीच्या अंत्यविधीचे ऑनलाईन दर्शन घेणे शक्य होणार आहे.. त्यासाठी पुण्यातील वैकुंठ स्मशानभूमीत छायाचित्रणाचे खास कॅमेरे बसवून विशेष व्यवस्था करण्यात आली आहे. हे दर्शन इंटरनेटद्वारे घेता येणार आहे.
पुणे महापालिकेच्या सहकार्याने पुण्यातील निनाद संस्थेने ‘रज्जूचक्षू’ या योजनेअंतर्गत ही व्यवस्था केली आहे. यामुळे परदेशात असलेल्या नातेवाईकांना व आप्तेष्टांनाही या योजनेचा उपयोग होणार आहे. ‘गुगल क्रोम’च्या माध्यमातून हे शक्य होणार आहे. निनाद संस्थेचे कार्याध्यक्ष उदय जोशी यांनी पत्रकार परिषदेत दिली. या प्रकल्पाला नाव देण्यात आले आहे. या प्रकल्पाचे उद्घाटन रविवारी (२३ नोव्हेंबर) सायंकाळी ५.३० वाजता राज्यमंत्री दिलीप कांबळे व राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ कसबा विभागाचे सहसंघचालक सुहासराव पवार यांच्या उपस्थितीत होणार आहे.
पुण्यातल्या नागरिकांचे आप्त, नातेवाईक, मित्र अशा जवळच्या व्यक्ती परदेशात असण्याचे प्रमाण मोठे आहे. त्यामुळे जवळच्या व्यक्तीचे निधन झाल्यानंतर इच्छा असतानाही अंत्यविधीला उपस्थित राहता येत नाही, तर काहींना इतर कारणांमुळे ते शक्य होत नाही. अनेकांच्या मनात ही सल कायम राहते. त्यांनाही अंत्यविधीचे दर्शन घेता यावे यासाठी मिळावे किंवा ते नंतर पाहता यावे, हा या प्रकल्पामागचा हेतू आहे. त्यासाठी केवळ २५ हजार रुपये इतका खर्च आला आहे. या प्रकल्पाची दर महिन्याला संस्थेद्वारे देखभाल केली जाणार आहे. त्याच्या चित्रिकरणाची व्यवस्थाही २४ तास सुरू राहणार आहे. ही सोय वैकुंठ स्मशानभूमीतील विद्युतदाहिनीवर होणाऱ्या अंत्यविधीसाठीच असेल. प्रत्यक्ष अंत्यविधीच्या क्रियाकर्माचे चित्रीकरण केल्यानंतर ते पुढील पाच दिवसांसाठी इंटरनेटच्या माध्यमातून पाहणे शक्य होणार आहे. इंटरनेट बंद असल्यामुळे नागरिकांना ऑनलाईन अंत्यविधी पाहता आला नाही, तर हे चित्रीकरण पेन ड्राईव्हमधे दिले जाणार आहे. हे सर्व पाहण्यासाठी इंटरनेटवर वेबसाईट दिली असून त्यात युझर आयडी ninad) व पासवर्ड (ninadpune) टाकून हा विधी पाहता येईल, असे जोशी यांनी सांगितले.
पुणे महापालिकेच्या सहकार्याने पुण्यातील निनाद संस्थेने ‘रज्जूचक्षू’ या योजनेअंतर्गत ही व्यवस्था केली आहे. यामुळे परदेशात असलेल्या नातेवाईकांना व आप्तेष्टांनाही या योजनेचा उपयोग होणार आहे. ‘गुगल क्रोम’च्या माध्यमातून हे शक्य होणार आहे. निनाद संस्थेचे कार्याध्यक्ष उदय जोशी यांनी पत्रकार परिषदेत दिली. या प्रकल्पाला नाव देण्यात आले आहे. या प्रकल्पाचे उद्घाटन रविवारी (२३ नोव्हेंबर) सायंकाळी ५.३० वाजता राज्यमंत्री दिलीप कांबळे व राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ कसबा विभागाचे सहसंघचालक सुहासराव पवार यांच्या उपस्थितीत होणार आहे.
पुण्यातल्या नागरिकांचे आप्त, नातेवाईक, मित्र अशा जवळच्या व्यक्ती परदेशात असण्याचे प्रमाण मोठे आहे. त्यामुळे जवळच्या व्यक्तीचे निधन झाल्यानंतर इच्छा असतानाही अंत्यविधीला उपस्थित राहता येत नाही, तर काहींना इतर कारणांमुळे ते शक्य होत नाही. अनेकांच्या मनात ही सल कायम राहते. त्यांनाही अंत्यविधीचे दर्शन घेता यावे यासाठी मिळावे किंवा ते नंतर पाहता यावे, हा या प्रकल्पामागचा हेतू आहे. त्यासाठी केवळ २५ हजार रुपये इतका खर्च आला आहे. या प्रकल्पाची दर महिन्याला संस्थेद्वारे देखभाल केली जाणार आहे. त्याच्या चित्रिकरणाची व्यवस्थाही २४ तास सुरू राहणार आहे. ही सोय वैकुंठ स्मशानभूमीतील विद्युतदाहिनीवर होणाऱ्या अंत्यविधीसाठीच असेल. प्रत्यक्ष अंत्यविधीच्या क्रियाकर्माचे चित्रीकरण केल्यानंतर ते पुढील पाच दिवसांसाठी इंटरनेटच्या माध्यमातून पाहणे शक्य होणार आहे. इंटरनेट बंद असल्यामुळे नागरिकांना ऑनलाईन अंत्यविधी पाहता आला नाही, तर हे चित्रीकरण पेन ड्राईव्हमधे दिले जाणार आहे. हे सर्व पाहण्यासाठी इंटरनेटवर वेबसाईट दिली असून त्यात युझर आयडी ninad) व पासवर्ड (ninadpune) टाकून हा विधी पाहता येईल, असे जोशी यांनी सांगितले.
अंत्यविधी कसा पाहायचा?
आपल्या संगणकावर googlecrom/ieही साईट उघडा.
त्यामध्ये www.rajjuchaxu.ddns.neही वेबसाईट टाका.
आपल्यासमोर एक पेज येईल. त्यात दिलेला युझर आयडी (ninad) व पासवर्ड (ninadpune) टाका.
त्यानंतर एक विंडोज उघडेल. त्यामध्ये आलेल्या प्लग इनवर क्लिक करा व रन करा.
त्यानंतर डाव्या बाजूस आलेल्या कॅमेरा नंबरवर दोनवेळा क्लिक करा.
आपल्या संगणकावर googlecrom/ieही साईट उघडा.
त्यामध्ये www.rajjuchaxu.ddns.neही वेबसाईट टाका.
आपल्यासमोर एक पेज येईल. त्यात दिलेला युझर आयडी (ninad) व पासवर्ड (ninadpune) टाका.
त्यानंतर एक विंडोज उघडेल. त्यामध्ये आलेल्या प्लग इनवर क्लिक करा व रन करा.
त्यानंतर डाव्या बाजूस आलेल्या कॅमेरा नंबरवर दोनवेळा क्लिक करा.
पुणे में एक ऐसी योजना शुरू की गई है, जिससे लोग अपने निकट संबंधियों के अंतिम संस्कार का सीधा प्रसारण देख पाएंगे.
विदेशों एवं दूर-दराज के गांवों में रहने वाले इसकी मदद से अपने परिजनों के अंतिम संस्कार में परोक्ष रूप से ही सही लेकिन भाग ले पाएंगे.
पुणे की गैरसरकारी संस्था 'निनाद' और पुणे नगर निगम के सहयोग से इसकी शुरुआत हुई और इस उपक्रम का नाम है 'रज्जूचक्षु'.
महाराष्ट्र के समाज कल्याण मंत्री दिलीप कांबले ने इसका उद्घाटन 23 नवंबर को किया गया.
इस उपक्रम के लिए प्रयास करनेवाले भूतपूर्व पार्षद उदय जोशी ने कहा, "लंदन स्थित मेरे एक मित्र के बेटे की मृत्यु होने के बाद उन्हें कुछ कारणों से अंतिम संस्कार के लिए आना संभव नहीं हो सका. उनका दुख देखने के बाद मुझे लगा कि इसका कोई उपाय होना चाहिए. उसके बाद मैंने एक परिवार को अंत्येष्टि के समय स्काईप का प्रयोग करते देखा. तब यह कल्पना मेरे मन में आई."
दूर से अंतिम दर्शन
उन्होंने कहा कि दु:खी परिजनों को कम से कम मरने वाले शख़्स का अंतिम दर्शन हो, यही इसका उद्देश्य है. इससे विद्युतदाहिनी का उपयोग भी अधिक होगा जिससे लकड़ी का प्रयोग कम होगा.
इस उपक्रम में, बैकुंठ श्मशान भूमि में जहां विद्युतदाहिनी है वहां डिजिटल वीडियो रिकॉर्डर (डीवीआर) बिठाया गया है. इससे रात में भी अंत्येष्टि की रिकार्डिंग होगी.
इसका प्रसारण सीधे www.rajjuchaxu.ddns.net नामक वेबसाइट पर होगा. इसके लिए एक यूजर आईडी और पासवर्ड की जरूरत होगी जो श्मशान भूमि से प्राप्त की जा सकेगी.
इतना ही नहीं इसका प्रसारण एंड्राएड मोबाईल में आईवीएमएस (IVMS-4500) ऐप डाउनलोड करके भी देखा जा सकता है.
उदय जोशी ने बताया कि यदि किसी कारणवश सीधा प्रसारण न हो पाएं, तो अंतिम संस्कार का वीडियो परिवार के संबंधित लोगों को पेन ड्राइव के जरिए मुहैया कराई जाएगी.
